اثبات نسب و راه های اثبات آن و آشنایی با موارد مورد نیاز

دعوای اثبات نسب یکی از دعاوی خانواده است که آثار حقوقی مهم و متعددی مانند ارث بردن و… به دنبال دارد. اثبات نسب می تواند در هنگام تعیین ارث موثر بوده و اموال زیادی را در قالب ارث به مالکیت فرد درآورد. گروه وکلای خانواده به شما کمک می‌ کنند تا دعوای اثبات نسب خود را به راحتی طرح نمایید و به کمک وکیل متخصص خانواده به صورت اصولی آن را پیگیری کنید. برای آشنایی با مفهوم نسب و راه های اثبات نسب با این مقاله از گروه وکلای خانواده همراه باشید.

نسب به چه معناست؟

نسب در حقوق به معنای رابطه خویشاوندی میان افراد است که آثار و تبعات حقوقی به ویژه در حقوق خانواده ایجاد می کند. برای مثال رابطه میان پدر و فرزندان یک نوع نسب است که منجر به ارث بردن پدر و فرزند از یکدیگر می شود و همچنین پرداخت نفقه از سوی پدر به فرزند را ضروری می کند. به دلیل همین آثار و تبعات حقوقی است که مساله اثبات نسب به عنوان یکی از دعای مهم خانواده اهمیت زیادی پیدا می کند.

دعوای اثبات نسب بیشتر در زمان انحصار وراثت و تعیین ورثه برای شخص متوفی مطرح می شود که نتیجه آن می تواند انحصار وراثت را تحت تاثیر خود قرار دهد. در ادامه راه های اثبات نسب و مراحل آن و دیگر نکاتی که لازم است بدانید را برای شما عزیزان بیان می کنیم.

بیشتر بخوانید: شروط ضمن عقد و آشنایی با کامل با موارد آن

موارد نیاز به اثبات نسب

اثبات نسب در مواردی پیش می آید که نسب افراد به واسطه ثبت نشدن رابطه زناشویی طرفین و یا وقوع رابطه نامشروع مشخص نباشد. در مواردی که طرفین به صورت شرعی ازدواج کرده اند و ازدواج خود را هم به صورت قانونی ثبت کرده اند، برای نوزاد شناسنامه قانونی گرفته می شود و همان شناسنامه برای به رسمیت شناختن رابطه نسبی میان فرد با اشخاصی که اسم آن ها به عنوان پدر و مادر در شناسنامه او نوشته شده است کافی است مگر آنکه شخصی با ارائه ادله محکمه پسند خلاف آنچه در شناسنامه نوشته شده را ثابت کند.

با تولد نوزاد پدر و مادر او حتی اگر فرزند حاصل رابطه نامشروع باشد موظف هستند برای او شناسنامه تهیه کنند و اطلاعات خود را به عنوان پدر و مادر او در شناسنامه وارد کنند. بنابراین با وجود شناسنامه کمتر ممکن است دعوای اثبات نسب مطرح شود و موارد طرح دعوا بیشتر مربوط به زمانی است که به دلایل ذکر شده برای فرد شناسنامه صادر نشده یا هنگام صدور آن اطلاعات غلطی در آن وارد شده است.

علاوه بر این، شوهر ممکن است با ادعای وقوع رابطه نامشروع میان زن و دیگری نوزادی که در زمان وجود رابطه زناشویی به دنیا آمده است را فرزند خود نداند و در اصطلاح حقوقی او را نفی ولد کند. در این صورت هم امور مربوط به اثبات نسب از سوی زن می تواند مطرح شود.

بیشتر بخوانید: مالیات بر ارث چیست و نحوه محاسبه آن به چه شکل است؟

راه های اثبات نسب

راه های اثبات نسب در هر پرونده با توجه به شرایط خاص پرونده متفاوت خواهد بود. به طور کلی راه های اثبات نسب شامل موارد زیر می شود:

• سند ولادت: منظور از سند ولادت سندی است که در زمان ولادت تنظیم شده و نشان می دهد دقیقا چه کسانی پدر و مادر کودک متولد شده هستند. اصولا نسب پدری و مادری در این سند که مهمترین آن شناسنامه ای است که برای نوزاد صادر می شود قابل انکار یا تردید نیست مگر اینکه دلیل دیگری مخالف آن ارائه شود و نسب دیگری را اثبات کند.
• اقرار به نسب: اگر شخصی خودش اقرار به وجود رابطه خونی مانند رابطه پدر و فرزندی با کسی نماید این خود محکم ترین دلیل در راستای اثبات نسب محسوب می شود. بر اساس قانون برخی رفتارها به عنوان در نظر گرفته می شوند. مثلا اگر مردی به ثبت احوال مراجعه کند و به عنوان پدر برای نوزادی که تازه متولد شده شناسنامه بگیرد این عمل مانند اقرار به نسب پدری است و این مرد دیگر نمی تواند در آینده نسب خود با آن نوزاد را انکار کند.
• اماره قانونی: منظور از اماره امری است که در غالب اوقات نشان دهنده امر دیگری است اما اثبات خلاف آن هم وجود دارد. منظور از قانونی بودن اماره یا اماره قانونی این است که قانون وجود چیزی را نشان دهنده چیز دیگری معرفی کرده است. برای مثال، اماره فراش یکی از اماره های قانونی است که می گوید هر فرزندی در طول دوران زناشویی یا در فاصله ۶ ماه تا ۱۰ از طلاق متولد شود فرزند شوهر محسوب می شود مگر آنکه شوهر بتواند خلاف این مساله را ثابت کند.
• شهادت شهود: اگر ادعای شخص بر اساس اماره گفته شده در بالا نباشد می تواند برا اثبات ادعای خود از شهادت شهود استفاده کند. برای مثلا اگر مردی در دوران زناشویی با همسر خود فرزند آن زن یعنی فرزندی که به او نسبت داده می شود را انکار کند که اصطلاحا به آن نفی ولد گفته می شود، ادعای او بر خلاف اماره قانونی است که باید با کمک دلایل محکمه پسند آن را اثبات کند. یکی از ادله شهادت شهود است که می تواند ادعای فرد را درمورد نسب معینی که به او نسبت داده می شود و یا نسبی که مدعی آن است اثبات کند.
• آزمایش دی ان ای: در دنیای امروز که تکنولوژی به طور مستمر در حال پیشرفت است، برخی دعاوی حقوقی مانند اثبات نسب هم با کمک تکنولوژی راحت تر به اثبات می رسند. آزمایش دی ان ای با کمک تکنولوژی خاصی که دارد می تواند رابطه خونی میان پدر و مادر با فرزند و حتی خویشاوندان دیگر مانند خواهر و برادر را هم به اثبات برساند. این روش به دلیل علمی بودن قطعیت بیشتری در مشخص شدن رابطه نسبی دارد تا موارد دیگری شهادت شهود و… که در بالا به آن ها اشاره شد. با این حال ممکن است هزینه زیادی برای افراد داشته باشد.

نسب پدری چگونه اثبات می شود؟

اثبات رابطه میان پدر و فرزند که به آن نسب پدری می گویند به دلیل نقش مادر در زایمان و تولد نوزاد از نسبت مادری دشوارتر است. در حقیقت فهمیدن اینکه چه کسی مادر یک فرزند است کار آسان تری است تا آنکه بخواهیم نسب پدری را به اثبات برسانیم. این امر به دلیل آزادی بیشتر مردان در ازدواج به خصوص ازدواج موقت پیچیدگی بیشتری پیدا می کند و باعث می شود اثبات نسب پدری به یکی از دعاوی مهم خانوادگی تبدیل شود. برای اثبات نسب پدری به نحوی که در ادامه بیان می شود عمل می شود.

• اماره فراش در زمان ازدواج: در زمان برقراری ازدواج و رابطه زناشویی هر نوزادی که زن به دنیا آورد فرزند شوهر آن زن تلقی می شود مگر آنکه مرد اقدام به نفی ولد کند یعنی فرزندی که بر اساس این اماره به او نسبت داده شده را فرزند خود نداند. در این صورت مرد می تواند تا دو ماه پس از اطلاع از تولد فرزند دعوای نفی ولد را در دادگاه خانواده مطرح کند و ادله خود را جهت اثبات این امر به دادگاه ارائه دهد. اما اگر مرد نتواند این موضوع را اثبات کند اصل بر این است که آن نوزاد به دلیل آنکه در زمان زناشویی مرد با آن زن متولد شده فرزند مرد بوده است.
• اماره فراش پس از طلاق: اگر زن و مردی از یکدیگر جدا شوند و زن از ۶ ماه تا ۱۰ ماه پس از وقوع طلاق فرزندی به دنیا بیاورد فرزند متولد شده فرزند شوهر قبلی زن تلقی می شود. البته این در صورتی که زن پس از طلاق مجددا ازدواج نکرده باشد و از زمان طلاق تا ازدواج هم بیش از ۱۰ ماه نگذشته باشد. در غیر این صورت اماره فراش اعمال نمی شود و نوزاد متولد شده فرزند مرد در نظر گرفته نخواهد شد. در این صورت هم مرد می تواند تا ۲ ماه پس از اطلاع از تولد نوزاد برای انکار نسب پدری و طرح دعوای نفی ولی به دادگاه خانواده مراجعه کند و ادله خود را ارائه دهد.

بیشتر بخوانید: انواع طلاق چیست؟ بررسی آن به زبان ساده +ویدئو

دعوای اثبات نسب چه آثاری دارد؟

نسب یا همان خویشاوندی میان افراد از لحاظ حقوقی بسیار مهم است. زیرا گذشته از مسائل عاطفی و معنوی که طرفین را درگیر خود می کند، بر اساس نسب خونی میان طرفین برخی وقایع حقوقی مانند ارث یا برخی تکالیف و حقوق قانونی مانند نفقه ایجاد می شود که در وضعیت حقوقی افراد اهمیت زیادی دارد. بسیاری از دعاوی اثبات نسب برای برخورداری از همین حقوق قانونی طرح می شوند.

برای مثال تصور کنید مردی فوت کرده است و کسی پس از فوت او مدعی می شود که فرزند آن مرد بوده است. در این صورت اثبات نسب توسط مدعی باعث می شود اموال و دارایی آن مرد علاوه بر دیگر وراث او به شخصی که نسب خود را اثبات کرده هم به ارث برسد. در زمان حیات فرد هم اگر بر اساس موارد بالا اثبات شود دختر یا پسری فرزند آن فرد است، آثار حقوقی مختلفی بر این مساله بار می شود.

برای مثال اگر آن فرزند زیر ۱۸ سال باشد پدر موظف است نفقه او یعنی مسکن و کلیه لوازم ضروری برای زندگی او را تامین کند و اگر پدر هم در آینده وضعیت مالی اش به گونه ای باشد که نیاز به کمک فرزندان خود داشته باشد شخصی که نسب خونی او به اثبات رسیده تحت شرایطی که قانون تعیین کرده موظف می شود مخارج زندگی پدرش را بپردازد.

آیا آزمایش خون برای اثبات نسب کافی است؟

آزمایش خون با وجود اینکه می تواند نسب کسی را نفی کند یعنی مشخص کند کسی با دیگری نسبت خونی ندارد اما نمی تواند به طور دقیق نسب خونی افراد با یکدیگر را به اثبات برساند. در واقع آزمایش خون برای اثبات نسب کافی نیست و نمی تواند جایگزین آزمایش دی ان ای که رابطه نسبی را با قطعیت بالایی اثبات می کند باشد. بنابراین آزمایش خون فقط برای نفی نسب مناسب است.

مشاوره حقوقی درمورد اثبات نسب در گروه وکلای خانواده

در این مقاله با مهمترین نکات مربوط به اثبات نسب که یکی از دعاوی پیچیده خانواده است آشنا شدید. اثبات نسب به معنای اثبات این موضوع است که میان دو نفر رابطه خونی مانند رابطه پدر و فرزندی یا پدر و مادری و یا خواهر و برادری و… برقرار است. اثبات رابطه خونی باعث می شود آثار حقوقی ناشی از خویشاوندی مانند ارث و نفقه میان افراد برقرار شود، بنابراین این موضوع گذشته از ابعاد عاطفی خود اهمیت حقوقی بسیار زیادی به خصوص در زمینه ارث و میراث دارد.

در گروه وکلای خانواده تلاش شده است تا با ارائه خدمات حقوقی با کیفیت به شما عزیزان، انواع نیازهای حقوقی شما را در نهایت امنیت و اطمینان خاطر برطرف نماییم. انواع مشاوره حقوقی به تناسب شرایط مراجعان ارائه می شود و در هر مرحله از فرایند طرح دعاوی حقوقی از جمله دعوای اثبات نسب می توانید با استفاده از مشاوره حقوقی و اعطای وکالت به وکیل مجرب در این زمینه موفقیت خود را در پرونده خود افزایش دهید. برای آشنایی با شرایط استفاده از خدمات گوناگون گروه وکلای خانواده کافی است با شماره تماس های قید شده در سایت تماس بگیرید.