تمکین چیست و بررسی تاثیر آن بر روی مهریه و نفقه زوجه

تمکین زن از شوهر یکی از عبارات رایج در حقوق خانواده است که اثراث زیادی بر دیگر مسائل حقوقی می گذارد و به همین دلیل اثبات آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله از گروه وکلای خانواده تلاش می شود مفهوم تمکین به زبان ساده بیان گردیده و همچنین کلیه نکات حقوقی دیگری که لازم است در ارتباط با آن بدانید را برای شما عزیزان تشریح کنیم.

گروه وکلای خانواده مجموعه ای متشکل از بهترین وکلای پایه یک دادگستری با تخصص ویژه در امور خانواده است که تلاش دارد با ارائه خدمات تخصصی در این زمینه به تمامی کسانی که نیازمند خدمات حقوقی هستند کمک کند. شما می توانید از طریق گروه وکلای خانواده به بهترین وکیل خانواده در تهران دسترسی داشته و انواع خدمات حقوقی از قبیل مشاوره تلفنی رایگان، مطالعه پرونده، اعلام وکالت، تنظیم دادخواست و لایجه و هر خدمات دیگری مورد نیاز باشد را در اسرع وقت و با بهترین هزینه ممکن دریافت کنید.

تمکین زن از شوهر به چه معناست؟

در ابتدا لازم است درباره مفهوم حقوقی تمکین زن از شوهر بگوییم زیرا بسیاری از افراد به طور دقیق با این مفهوم و انواع آن آشنایی کافی ندارند.

تمکین زن از مرد به معنای تبعیت از از مرد به عنوان رئیس خانواده است. بر اساس قانون مدنی ایران، مرد رئیس خانواده شناخته شده و زن در امور خانواده مگر مواردی که قانون مجاز شمرده، مکلف به تبعیت از مرد است. تمکین دارای دو نوع عام و خاص است که هر کدام تعریف و مفهوم متفاوتی دارند و در این قسمت به توضیح هر یک از آن می پردازیم.

تمکین عام: منظور از تمکین عام این است که زن باید در همان منزلی که مرد به عنوان منزل مشترک برای زندگی زناشویی تهیه کرده است زندگی کند. در واقع زن در تعیین محل زندگی زناشویی تابع مرد است و همچنین نباید بدون وجود دلیلی موجه که قانون تعیین کرده و در ادامه درمورد آن ها توضیح داده می شود، محل زندگی زناشویی با مرد را ترک کند.

بیشتر بخوانید: طلاق به دلیل نازایی مرد امکان پذیر است؟

البته در صورتی که زن بر اساس یکی از شروط ضمن عقد ازدواج دارای حق مسکن باشد می تواند در جایی جز محل زندگی زناشویی با همسر زندگی کند و در واقع در صورتی که زن ازاین حق برخوردار باشد، دیگر الزام به تمکین در معنای عام برای زن تحقق پیدا نمی کند زیرا خود شوهر این حق را به او داده است.

علاوه بر این، در برخی شرایط خاص که حضور در منزل مشترک می تواند صدمات مالی، جانی و شرافتی برای زن داشته باشد زن می تواند با اثبات وجود این شرایط جدا از مرد زندگی کند که در ادامه درباره این موارد به صورت مفصل توضیح داده می شود.

تمکین خاص: در قسمت قبل معنا و مفهوم تمکین خاص را توضیح دادیم که به صورت کلی به معنای تبعیت زن از مرد و سکونت در منزل مشترک بود. اما منظور از تمکین خاص که یکی دیگر از انواع تمکین است، برقراری رابطه جنسی با مرد و همبستری با اوست که به موجب قانون مدنی از تکالیف زناشویی زن محسوب می‌ شود. بنابراین در صورتی که زن بدون دلیل موجه که قانون آن را به عنوان توجیه در نظر گرفته است از رابطه با مرد خودداری کند مرد با اثبات این امر می تواند نفقه زن را نپردازد و علاوه بر این حکم الزام به تمکین زن را از دادگاه خانواده بخواهد.

بیشتر بخوانید: اعسار از پرداخت مهریه چیست و نحوه درخواست آن به چه صورت است

تاثیر تمکین بر روی پرداخت نفقه

تمکین زن از مرد همانطور که گفتیم وظیفه اختصاصی زن در رابطه زناشویی است که نقض و عدم رعایت آن می تواند بر روی مسائل دیگر مانند نفقه یا طلاق تاثیر بگذارد. یکی از سوالات دیگر درمورد اینکه تمکین چیست و چه آثاری دارد این است که تمکین چه اثری بر روی پرداخت نفقه می گذارد و اگر مرد بتواند عدم تمکین زن را اثبات کند نفقه به او پرداخت می شود یا خیر؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که تمکین اثر مستقیمی بر روی نفقه می گذارد به این معنا که اگر زن از مرد تمکین نکند و مرد این موضوع را در دادگاه خانواده اثبات کند، زن دیگر مستحق نفقه نخواهد بود و در نتیجه مرد تکلیفی به پرداخت نفقه به او ندارد. در واقع شرط پرداخت نفقه به زن بر اساس قانون تمکین زن از مرد در هر دو نوع تمکین عام و خاص است.

بنابراین نکته مهم برای زنانی که منزل مشترک را ترک می کنند این است که در این موارد مرد می تواند با اثبات عدم تمکین زن و ترک خانه بدون دلیل موجه از پرداخت نفقه خودداری کند. به همین دلیل لازم است پیش از اقدام به ابن کار حتما با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت نمایید تا از بروز مشکل در آینده جلوگیری کنید.

تاثیر تمکین بر روی پرداخت مهریه

سوال مهم دیگری که درباره سوال تمکین چیست طرح می شود این است که آیا علاوه بر نفقه پرداخت مهریه هم به تمکین زن وابسته است یا خیر. در قسمت قبل توضیح دادیم که پرداخت نفقه در صورت عدم تمکین امکان پذیر نیست اما در خصوص مهریه چنین امری وجود ندارد. به این معنا که اگر زن از مرد تمکین نکند و این امر هم در دادگاه به اثبات برسد، زن همچنان مستحق دریافت مهریه است و در واقع عدم تمکین خللی در حق زن نسبت به مهریه ایجاد نمی کند. بنابراین حتی اگر مرد عدم تمکین را ثابت کند باید مهریه زن را بپردازد چرا که زن به محض وقوع عقد ازدواح مالک مهریه خود می شود.

بیشتر بخوانید: عسر و حرج زن به چه معناست و چگونه ثابت می شود؟

حکم الزام به تمکین زوجه

همانطور که گفتیم تمکین زن از مرد از وظایف زناشویی زن است و در صورتی که این تکلیف بدون وجود دلیل موجه از لحاظ قانونی نقض شود، مرد می تواند از دادگاه خانواده حکم الزام به تمکین زوجه را بخواهد. این حکم پس از اثبات عدم تمکین زن و در صورتی که دادگاه عدم تمکین زن را غیر موجه تشخیص دهد صادر می شود.

بنابراین اگر زن بنا به دلایل موجهی که قانون در آن ها عدم تمکین را مجاز دانسته اقدام به عدم تمکین کند این عدم تمکین از منظر قانون مجاز بوده و نمی تواند آثار و تبعات نشوز یعنی عدم تمکین غیر موجه را برای زن به دنبال داشته باشد. در قسمت بعد در خصوص مواردی که به عنوان موارد قانونی و مجاز عدم تمکین زن شمرده می شوند را برای شما عزیزان توضیح می دهیم.

موارد مجاز برای عدم تمکین زن

عدم تمکین در برخی شرایط هر چند تکلیف زن محسوب می شود اما با اجازه قانون مجاز دانسته شده. در واقع در برخی موقعیت ها و شرایط خاص، قانون گذار به زن این اجازه را داده است تا از مرد تمکین نکند و بابت عدم تمکین تبعات و آثار حقوقی از جمله عدم پرداخت نفقه یا حکم الزام به تمکین هم متوجه زوجه نخواهد شد. در این قسمت به توضیح مهمترین دلایلی که به لحاظ قانونی مجوز عدم تمکین زن است می پردازیم.

• در وهله اول عدم پرداخت نفقه به زن این امکان را می دهد تا از مرد تمکین نکند. در قسمت های قبل توضیح داده شد که نفقه ارتباط بسیار زیادی با تمکین زن از مرد دارد و اگر زن این تکلیف را انجام ندهد مرد می تواند با اثبات موضوع نفقه او را ندهد. این رابطه به طور متقابل نیز وجود دارد. یعنی اگر مرد نفقه زن را به او ندهد زن می تواند عدم پرداخت نفقه از سوی مرد از تمکین خودداری کند. برای مثال زمانی که مرد مسکن مناسبی را برای زندگی زناشویی تهیه نکرده است دیگر تمکین زن از مرد معنایی ندارد و در این مورد تمکین منوط به تهیه مسکن از طرف مرد است. البته این امر یعنی عدم پرداخت نفقه از طرف مرد باید در دادگاه و با کمک یک وکیل متخصص در امور خانواده به اثبات برسد.
• از دیگر مواردی که به زن اجازه می دهد تا از تمکین خودداری کند مواردی است که حضور زن در منزل مشترک باعث ایجاد خطر مالی یا جانی برای او می شود. این امر یکی از مواردی است که استناد به آن از طرف وکیل خانواده بسیار رایج است و برخی اوقات نیز مورد تایید دادگاه خانواده قرار می گیرد. در واقع در شرایطی که حضور زن در منزل مشترک با صدمه مالی یا جانی به او می شود قانون این اجازه را به زن داده است تا در این شرایط از مرد تمکین نکند و این موضوع هیچ تبعاتی برای زن نخواهد داشت.

برای مثال ممکن است مرد عادت به ضرب و شتم زن داشته باشد تا جایی که زن دیگر نتواند در منزل مشترک سکونت داشته باشد. البته نکته مهم این است که این موارد یعنی وجود خطر برای زن باید به کمک یک وکیل متخصص خانواده در دادگاه به اثبات برسد. در مقاله زیر می توانید با طلاق به دلیل ضرب و شتم و چگونگی آن بیشتر آشنا شوید:

طلاق به دلیل ضرب و شتم و خشونت چه شرایطی دارد؟

• از دیگر مواردی که به زن اجازه می دهد تا از مرد تمکین نکند وجود بیماری های جنسی به ویژه بیماری مقاربتی در مرد است. زمانی که مرد دارای بیماری مقاربتی باشد طبیعتا ارتباط جنسی با او برای زن همراه با خطر و احتمال ابتلا به بیماری خواهد بود. در نتیجه در چنین مواردی هم زن مجاز است از تمکین خودداری کند.

مشاوره حقوقی رایگان درمورد تمکین زن از مرد

موضوع تمکین زن از مرد به خصوص از لحاظ اثبات آن یک امر کاملا تخصصی در حیطه تخصص وکیل خانواده است. به همین جهت لازم است در صورت درگیری با این موضوع حتما از دانش و تخصص یک وکیل متخصص در این امر که دارای تجربه کافی در طرح دعاوی مرتبط با این موضوع است استفاده کنید.

در گروه وکلای خانواده امکان دریافت مشاوره رایگان درمورد تمکین زن از مرد فراهم شده است تا نیازمندان به خدمات حقوقی در حوزه حقوق خانواده در نهایت آسودگی و اطمینان خاطر بتوانند مسائل و مشکلات خود را با یک وکیل متخصص مطرح نمایند و راه حل مناسب را دریافت کنند.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر متخصصان ما در اسرع وقت پاسخگوی شما و انواع سوالات شما هستند.