استرداد جهیزیه و چگونگی انجام آن با سیاهه یا بدون آن

استرداد جهیزیه با توجه به شرایط اقتصادی کنونی که روز به روز هزینه کالاهای خانگی با افزایش قیمت مواجه می شود از جمله دعاوی بسیار مهم است که برای زوجه اهمیت زیادی دارد و حتی ممکن است به دلیل ایجاد اختلافات مختلف میان طرفین با توافق به نتیجه دلخواه نرسد و در نتیجه نیاز به طرح دعوا به کمک وکیل متخصص در امور خانواده داشته باشد.

استرداد جهیزیه یکی از انواع دعاوی خانواده است که در گروه وکلای خانواده می توانید درمورد صفر تا صد آن مشاوره حقوقی دریافت کنید و در صورت نیاز به یکی از بهترین وکلای خانواده که در این مجموعه فعالیت می کنند برای طرح دعوای استرداد جهیزیه و پیگیری کلیه مراحل آن اعطای وکالت کنید. در این مقاله از گروه وکلای خانواده مهمترین نکات مربوطه به جهیزیه و استرداد جهیزیه را برای شما توضیح می دهیم.

جهیزیه چیست و متعلق به چه کسی است؟

به کلیه اسباب و وسایل لازم برای شروع زندگی زناشویی که زن پس از ازدواج به منزل مشترک با شوهر خود می برد جهیزیه گفته می شود. بر اساس قانون بردن جهیزیه از طرف زن به منزل شوهر تکلیف قانونی او محسوب نمی شود و در حقیقت این عمل بیشتر در عرف و رسم و رسومات عرفی ازدواج جای دارد و از تکالیف زناشویی زن که در قانون معین شده اند به شمار نمی آید. بر عکس، بر اساس قانون مدنی تهیه کلیه لوازم ضروری برای زندگی زناشویی از جمله موارد نفقه دانسته شده که بر عهده شوهر است.

اما سوال بسیاری از افراد این است که اموالی که به عنوان جهیزیه به خانه شوهر برده می شود در طول زندگی مشترک و در صورت جدایی پس از زندگی مشترک متعلق به چه کسی است؟

اموالی که به عنوان جهیزیه به منزل شوهر برده می شود هر چند توسط زن و شوهر به صورت مشترک استفاده می شود اما در واقع متعلق به زن است. بر اساس قاعده کلی هنگام توقیف اموال، اموال موجود در منزل مشترک میان زن و شوهر اگر به صورت اختصاصی متعلق به هر یک از آن ها نباشد اموال مشترک محسوب می شود که قابلیت توقیف برای دیون هر یک از زن و شوهر را دارد.

اما جهیزیه با وجود آنکه به صورت میان زن و شوهر استفاده می شود متعلق به زن است و مرد نمی تواند هیچ گونه ادعای مالکیتی نسبت به آن ها نماید. در واقع شوهر در استفاده از این اموال که به عنوان جهیزیه به منزل او برده شده است امین تلقی می شود و باید در حدود این امانت از آن ها استفاده کند.

بیشتر بخوانید: بهترین وکیل طلاق در تهران با سابقه بالا

استرداد جهیزیه چگونه انجام می شود؟

ممکن است زندگی زناشویی موفقیت آمیز نبوده و طرفین به صورت توافقی یا غیر توافقی از یکدیگر جدا شوند. در این صورت، سوال افراد درگیر در پرونده های طلاق این است که استرداد جهیزیه چگونه انجام می شود؟

برای استرداد جهیزیه بهتر است در ابتدا بر اساس توافق با طرف مقابل عمل کنید. اگر طلاق شما از نوع توافقی باشد این امر با سرعت بیشتر و به شکل راحت تری انجام می شود. برای آشنایی با روند طلاق توافقی می توانید مقاله مراحل طلاق توافقی در دادگاه توسط وکیل مجرب را مطالعه کنید.

اما مواردی وجود دارد که اختلاف موجود میان طرفین به گونه ای است که هیچ توافقی نمی تواند میان آن ها حاصل شود. در این صورت راه حل حقوقی موجود برای شما اقدام به طرح دعوای استرداد جهیزیه است. بهتر است برای طرح این دعوا از کمک یک وکیل یا مشاور حقوقی خانواده استفاده نمایید. در ادامه نکات بیشتری درباره نوع این دعوا و نحوه طرح آن را بیان می کنیم.

دعوای استرداد جهیزیه چه نوع دعوایی است؟

دعوای استرداد جهیزیه با توجه اینکه موضوع اصلی آن استرداد اموال منقول متعلق به زوجه است، یک نوع دعوای مالی حقوقی است که نیاز به تنظیم دادخواست با رعایت تشریفات قانون آیین دادرسی مدنی دارد. به صورت دقیق تر، این دعوا یکی از دعاوی مربوط به حقوق خانواده است که در درون نهاد خانواده رخ می دهد و به صورت تخصصی در دادگاه خانواده مورد بررسی قرار می گیرد. اما این دعوا در مواردی مانند تخریب عمدی جهیزیه می تواند جنبه کیفری هم پیدا کند که البته با توجه به کیفری بودن دعوایی که می تواند طرح شود ویژگی ها و شرایط متفاوتی دارد و در ادامه به بررسی آن می پردازیم.

دادگاه صالح به رسیدگی دعوای استرداد جهیزیه

دادگاه صالح برای رسیدگی به این دعوا با توجه به اینکه یک دعوای مالی محسوب می شود، بر اساس بها و قیمت کلی جهیزیه تعیین می شود. به این صورت که اگر تا مبلغ ۲۰ میلیون تومان باشد در شورای حل اختلاف و اگر بیش از این مبلغ باشد که در بیشتر موارد با توجه به شرایط اقتصادی فعلی همینطور است، در دادگاه خانواده مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین اگر موضوع جهیزیه بیش از مبلغ ذکر شده باشد می توانید به کمک وکیل متخصص در امور خانواده به نحوی که در ادامه توضیح داده می شود در دادگاه خانواده اقدام به طرح دعوا کنید.

استرداد جهیزیه بر اساس قانون جدید ۱۴۰۴

تغییر بسیار مهمی که بر اساس قانون جدید در دعوای استرداد جهیزیه به وجود آمده است مرجع صالح برای طرح و ثبت این دعوا است. بر اساس قانون جدید شورای حل اختلاف مصوب ۱۴۰۲، دادگاه های صلح به عنوان بخشی از دادگاه های عمومی آغاز به فعالیت می کنند و وظایف شورای حل اختلاف به ایجاد صلح و سازش میان طرفین دعوا محدود می شود.

بیشتر بخوانید: بهترین وکیل خانواده در تهران با مشاوره رایگان به صورت تلفنی و آنلاین

بنابراین با راه اندازی دادگاه های صلح در واقع دعاوی ای که تا کنون برای طرح دادخواست در صلاحیت شورای حل اختلاف قرار داشت در دادگاه های صلح مطرح می شود و دادگاه های صلح این دعاوی را برای ایجاد سازش میان طرفین به شورا ارجاع می دهند و در صورت عدم برقراری سازش، شورای حل اختلاف پرونده را مجدد به دادگاه های صلح ارجاع می دهد تا در خصوص آن اقدام به صدور رای کند.

نکنه مهم این است که اگر در دعاوی مالی خواسته با بهای خواسته تا مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان باشد دادگاه های صلح صالح به رسیدگی هستند اما اگر ارزش دعوا بیش از این مقدار باشد دادگاه های دیگر صلاحیت رسیدگی پیدا خواهند کرد. در نتیجه باید هنگام طرح دعوای استرداد جهیزیه مرجع صالح را بر اساس قانون جدید شورای حل اختلاف و با کمک وکیل متخصص خانواده که کاملا به تمامی تغییرات قانونی و قضایی در دعاوی خانواده مسلط است تشخیص دهید و دادخواست خود را به مرجع قضایی صالح ارائه دهید.

نحوه طرح دعوای استرداد جهیزیه

بهتر است پیش از اقدام به طرح دعوا در دادگستری اظهارنامه ای بر اساس درخواست استرداد جهیزیه خطاب به زوج تنظیم و برای او ارسال کنید. ارسال این اظهارنامه باعث می شود هر گونه صدمه به جهیزیه پس از تاریخ ارسال این اظهارنامه با مسئولیت مستقیم زوج باشد.

پس از ارسال این اظهارنامه در صورتی که زوج جهیزیه را مسترد نکند باید با کمک وکیل خانواده دادخواست استرداد جهیزیه را تنظیم و به دادگاه خانواده ارسال کنید تا مورد رسیدگی قرار گیرد. بر اساس قانون حمایت از خانواده دادگاه خانواده محل اقامت زوجه برای دسترسی مناسب تر او به دادگاه در این دعاوی صالح دانسته می شود. دادگاه خانواده پس از بررسی دادخواست در صورتی که ادله شما را موجه تشخیص دهد حکم به استرداد جهیزیه می دهد که اگر به صورت ارادی از طرف زوج اجرا نشود، دایره اجرای احکام دادگستری آن را به اجرا در می آورد و در نهایت جهیزیه را از زوج می گیرد.

مدارک مورد نیاز برای طرح دعوای استرداد جهیزیه

طرح این دعوا مانند هر دعوای دیگری نیاز به ارائه ادله اثبات و اسناد مدارکی دارد که بتواند موبد استناد دادگاه در صدور حکم قرار بگیرد. برای اطلاع دقیق تر از مدارک کامل طرح دعوای استرداد جهیزیه لازم است حتما با وکیل خانواده مشورت کنید اما به طور کلی مدارک مورد نیاز برای طرح این دعوا شامل موارد زیر است:

بیشتر بخوانید: صفر تا صد طلاق از طرف مرد و آشنایی با مراحل، شرایط آن

• مدارک هویتی خواهان یعنی زوجه
• مدارک اثبات کننده ازدواج یا همان عقد نامه
• مدارک اثبات کننده انحلال ازدواج از جمله فسخ نکاح یا طلاق
• سیاهه جهیزیه که بهتر است به امضای مرد رسیده باشید
• فاکتور فروش لوازم جهیزیه

استناد به مدارک و ادله اثبات مناسبی که بتواند به درستی ادعای شما را به اثبات برساند شاید مهمترین بخش در طرح هر نوع دعوا باشد که تنها با کسب مشاوره از وکیل متخصص محقق می شود.

استرداد جهیزیه با سیاهه

نکته بسیار مهم در تمامی دعاوی از جمله دعوای مربوط مسترد کردن جهیزیه دلایلی که خواهان دعوا باید جهت اثبات ادعای خود به دادگاه ارائه دهد. در ارتباط با جهیزیه هم خواهان یعنی زوجه باید اثبات کند وسایلی که درخواست استرداد آن ها را کرده است متعلق به او بوده و در نتیجه باید به او پس داده شود.

یکی از راه های اثبات این موضوع تایید سیاهه یا همان لیست اقلام جهیزیه از طرف زوج در هنگام ازدواج است که با توجه به عرق و آداب و رسوم مربوط امر ازدواج که بنای طرفین در ابتدا، زندگی زناشویی تا سالیان سال است و به وقوع اختلاف چندان فکر نمی کنند، معمولا این سیاهه تنظیم و امضا نمی شود و زوجه مجبور است در هنگام تنظیم دادخواست استرداد جهیزیه به ادله دیگری مانند شهادت شهود که بر مالکیت زوجه نسبت به اقلام جهیزیه شهادت می دهند استناد کند.

برای آشنایی دقیق تر با ادله ای که لازم است هنگام ثبت این دادخواست ارائه دهید حتما با وکیل متخصص در امور خانواده مشورت نمایید. گروه وکلای خانواده بهترین وکلای خانواده را جهت ارائه مشاوره حقوقی به شما معرفی می کنند.

استرداد جهیزیه در صورت مفقود شدن و خرابی

یکی از حالاتی که ممکن است درباره استرداد جهیزیه وجود داشته باشد این است که تمام یا بخشی از جهیزیه زن مفقود یا خراب شده باشد. با توجه به قیمت لوازم خانگی در شرایط فعلی مفقود شدن یا خرابی جهیزیه اهمیت بسیار زیادی برای زوجه دارد و ممکن است خسارت مالی بسیار زیادی به او وارد کند. حال در ورود چنین زیانی با جهیزیه زن تکلیف چیست و آیا همچنان باید دعوای استرداد طرح کرد؟

در مواردی که به جهیزیه زن خسارتی وارد شده است یا بخشی از این جهیزیه مفقود شده است باید میان عمد مرد در وارد کردن آسیب به جهیزیه و یا عدم عمد و تقصیر زن قائل به تفاوت باشیم. به این صورت که اگر مرد به صورت عامدانه به تمام یا بخشی از جهیزیه زن آسیب بزند زن می تواند تحت عنوان جرائمی مانند خیانت در امانت و تخریب عمدی مال غیر در دادسرا و دادگاه کیفری از او شکایت کند. نکته مهم این است که در این دعوا زن باید سوء نیت یعنی عمدی بودن رفتار مرد را ثابت کند که کار دشواری است.

اما در صورتی که مرد هیچ گونه عمدی در آسیب رساندن به جهیزیه نداشته باشد دریافت خسارت از مرد به این موضوع بستگی دارد که آیا مرد در نگهداری و مراقبت از این وسایل مرتکب تقصیری شده است یا خیر. به طور کلی جهیزیه نزد مرد امانت تلقی می شود و اصل بر این است که مرد در نگهداری از آن مرتکب تقصیر نمی شود اما اگر زن بتواند اثبات کند مفقود شدن یا آسیب به جهیزیه در اثر تقصیر مرد در مراقبت از جهیزیه بوده است می تواند طی دعوای حقوقی استرداد جهیزیه خسارت وارد شده به آن را هم مطالبه کند و دادگاه در صورت اثبات این امر حکم به پرداخت خسارت از طرف مرد به زن می دهد.

مشاوره حقوقی درمورد استرداد جهیزیه

دعوای استرداد جهیزیه یکی از دعاوی مالی خانواده است که برای زوج اهمیت بسیار زیادی دارد. تهیه جهیزیه یکی از آداب و رسوم مربوط به ازدواج در ایران است که بر اساس عرف بر عهده زن و خانواده او قرار دارد اما قانون هیچ تعهدی درمورد تهیه جهیزیه بر عهده زن قرار نداده است و بر عکس تهیه لوازم مورد نیاز زندگی از موارد نفقه است که بر عهده شوهر قرار داده شده است.

جهیزیه با وجود اینکه به صورت مشترک توسط زن و مرد استفاده می شود اما در صورت جدایی جزو اموال زن محسوب شده و قابل استرداد است. برای استرداد این اموال باید دادخواست استرداد جهیزیه به دادگاه خانواده ارسال کنید که وکیل خانواده در نحوه نگارش این دادخواست و پیگیری تمامی این مراحل به شما کمک می‌ کند.

وکیل خانواده با تسلط بر کلیه دعاوی خانواده و رویه قضایی موجود در دادگاه های خانواده به شما کمک می‌ کند تا دعوای خود را در نهایت اطمینان و امنیت حقوقی پیگیری کنید. در هر مرحله از دعوای استرداد جهیزیه که قرار دارید می توانید با کسب مشاوره حقوقی از بهترین وکلای خانواده در گروه وکلای خانواده اطلاعات لازم را به دست آورید و اقدامات حقوقی مورد نیاز را در اسرع وقت با کمک وکیل و مشاور حقوقی انجام دهید. برای آشنایی با شرایط استفاده از خدمات حقوقی گروه وکلای خانواده می توانید با ما تماس بگیرید.